جغرافیای انسانی روستای ییلاقی بکاول (ماسوله ی تربت حیدریه )

جغرافیای انسانی روستای ییلاقی بکاول (ماسوله ی تربت حیدریه )

روستای زیبا ، کوچک و ییلاقی بکاول در حدود 24 کیلومتری شمال شهرستان تربت حیدریه دربخش مرکزی بالاولایت واقع شده است . این روستا آخرین زیستگاه انسانی در شمال تربت حیدریه در بخش مرکزی به شمار می آید که به استناد سر شماری ها بالغ بر 58 خانوار 185 نفر جمعیت دارد .

میانگین سنی اهالی ساکن در روستا حدود 40 سال می باشد ، متاسفانه قهر  و نامهربانی طبیعت  ، کمبود زمینهای کشاورزی  رشد جمعیت باعث مهاجرت عده ی  زیادی از جوانان جویای کار روستا به شهرهای بزرگ  شده است .

بالغ بر 250 خانوار و جمعیتی حدود 650 نفر در شهرهای بزرگ پراکنده شده اند که بیشترین جمعیت در شهر مقدس مشهد و در منطقه ی سیدی سکنی گزیده اند ، و مابقی در شهرهای تهران ، اصفهان ، گرگان ، سرخس و تربت حیدریه مشغول امرار معاش می باشند که مسلما اگر شرایط زندگی در روستا مهیا می بود هر گز جلای وطن نمی کردند و با کمترین امکانات حاضر بودند در سرزمین آبا و اجدادی خود زندگی نمایند .

     از روستای زیبای کامه علیا که عبور نمایی بعد از عبور از کال توخورده  روستای زیبا ی بکاول دیده می شود و حدود یک کیلومتر از روستای همسایه کامه علیا فاصله دارد و جالب است که در همین یک کیلومتر فاصله کلی گویش دو روستا با یکدیگر تفاوت دارد .

      در ابتدای ورودی روستا باغهای سیب و گلابی و بادام قرار گرفته است و مناظر زیبای این روستا را درختان سر به فلک کشیده ی سپیدار زیبایی دو جندانی بخشیده است و جالب است که باغهای این روستا هیچ گونه دیواری ندارد و همه باغها به یکدیگر راه دارد و مردم این روستا آنقدر مقید به هلال و حرام و به جا آوردن حق همسایگی هستند که به هیچ عنوان حاضر نیستند که به حق یکدیگر تجاوز نمایند حتی اگر میوه ی باغ همسایه در داخل باغش ریخته باشد آن را جمع آوری وبه صاحبش تحویل می دهد.

     بعد از گذشتن از باغها در ابتدای ورودی شرکت نفت و بلافاصله مدرسه و در بلندیها و بر فراز تپه ها خانه های زیبای روستا که هنوز اکثر آنها بافت قدیمی خود را حفظ نموده و بیشتر از سنگ و خشت خام  و چوب ساخته شده است چشم نوازی می کند ،  بعد از پیمودن سر بالایی تند وارد یک محدوده ی نسبتا باز به نام ته "ته حصار"  می شوی  که مسجد جامع و حسینیه ی روستا در آن محل واقع شده است و مسجد وحسینیه به هم نزدیک می باشند و بیشتر مراسم عزاداری و تعزیه در این محل باز و وسیع انجام می گیرد .

       در ابتدای سر بالایی  قبل از رسیدن به ته حصار " در قلعه " (درب ورودی قلعه ) وجود دارد که شاید در گذشته ها واقعا درب ورودی روستا بوده است که در حال حاضر وجود ندارد ،

      نرسیده به در قلعه کوچه ای  به  سمت راست جدا می شود که  خودش دوکوچه می شود سمت راست انتهای آن  "پی باغا " می باشد  و  کوچه ی مستقیم به جوی آب  و به سه راهی می رسد ، که سمت راست به باغهای "پایین "و سمت چپ به   آسیاب قدیمی که متاسفانه تخریب شده است و  به "ته حصار "و سر کوچه  منتهی می شود ، و کوچه ی مستقیم نیز  بلافاصله به دو قسمت راست و چپ تقسیم می شود که سمت راست به "باغ حسینعلی " و سمت چپ به سر کوچه و استخر بزرگ روستا امتداد پیدا می کند .

     در ته ی حصار دو کوچه در  سمت چپ وجود دارد که یکی به کوچه باغها و حمام و دیگری به کال زندو منتهی می شود و کوچه ی مستقیم نیز به سر کوچه و انتهای روستا و سرچشمه ی آب اشامیدنی و کشاورزی و قبرستان و مزار روستا می رسد .(حسن نمازی)

قنات روستای بکاول (قنات که نه ، چشمه ِی آب خدادادی و خود جوش )

 قنات روستای بکاول  (قنات که نه ، چشمه ِی آب خدادادی و خود جوش )
 در ویکی پدیا ، دانشنامه ی آزاد  و منبع (( بانک اطلاعاتی قنات های کشور )) وزارت جهاد کشاورزی ایران . بایگانی شده از نسخه ی اصلی در 4 تیر ماه 1391در باره ی قنات بکاول چنین آمده است :
بکاول قناتی است که در روستای بکاول از توابع بخش مرکزی، شهرستان تربت حیدریه در استان خراسان رضوی قرار دارد.
مشخصات قنات طول این قنات ۸۰ متر است، تعداد ۶ میله چاه دارد و عمق مادرچاه این قنات ۵ متر می‌باشد. دبی این قنات ۱۵ لیتر بر ثانیه است.    
   تعداد مالکان این قنات ۳۰ نفر می‌باشد و اراضی تحت کشت این قنات ۴۵ هکتار می‌باشد.  
     اما می توان گفت آب کشاورزی و شرب روستای بکاول قنات نیست بلکه چشمه ای است خدادادی و جوشان که سالهای متمادی است، به قوه ی الهی و بدون دخالت انسان از دل کوه بکاول وسنگهای  صخره ای بسیار بزرگ واز محل مزار روستا در سطح زمین جاری است و هیچ گونه چاهی در آن وجود ندارد ، فقط بر اثر فرسایش و بارانهایی که گاهگاهی از کوه جاری شده و گل و لای را با خود به ورودی این چشمه آورده است  و آن را مسدود نموده مالکین این به اصطلاح چشمه یا کاریز در طول چندین سال  توانسته اند حدود 3 متر زیر سنگهای بزرگی چند تنی  را که برروی این چشمه قرار گرفته اند با بیل وکلنگ حفاری نمایند  تا آب این چشمه به خارج هدایت شود ،         که در حال حاضر اطراف آن را سنگ چین نموده اند و  با سنگ و چوب روی آن را به طول 10متر جهت جلوگیری از ورود گل و لای و حیوانات پوشانیده اند .    
   آب این چشمه پس از خروج از مزار و گذشتن از باغ "سراو" و کال زندو وارد استخر روستا می شود .در فصل کم آبی شبها آب را در استخر ذخیره می کنند و روز مورد استفاده قرار می دهند .   
   آب این استخر پس از خروج از استخر یک جوی آب در "باغای بالا " مورد استفاده قرار می گیرد و یکجوی آب هم از وسط روستا عبور می نماید که در محل سر آسیاب به دو قسمت تقسیم می شود یک جوی آب به سمت "ته حصار و جلو مسجد جامع "و حمام روستا که در حال حاظر تعطیل است عبور می نماید و مورد استفاده کشاورزی آیش ""بر گدار "قرار می گیرد .    
  جوی دیگر نیز جهت استفاده ی باغای "پیی"و آبیاری زمینهای کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد .   
     دبی این چشمه در فصول مختلف سال متغییر است به طوریکه درگذشته ها قبل ازخشکسالیهای اخیر در زمستانها زمانهایی که برف و باران  زیاد می بارید مخصوصا در اوایل بهار حتی از از قسمتهای بالایی کوه بکاول آب جاری می شود و آبشارهای بسیار زیبایی را به وجود می آورد ولی بر اثر مرور زمان مخصوصا در ماههای گرم سال  شهریور و مهر آب این چشمه کم می شود و جوابگوی باغات و  محصولات کشاورزی نمی باشد .ولی در فصل زمستان به مرور بیشتر می شود .   
    خوشبختانه  کسی را یاد نمی آید که این چشمه خشک شده باشد و همیشه جوابگوی آب اشامیدنی و آبیاری باغها بوده است . آب بسیار گوارا و شیرینی دارد وکاملا معدنی است  جالب است  بدانید که در فصل زمستان گرم و در فصل تابستان بسیار سرد می باشد.  
گردش مدار آب روستای بکاول چهارده شبانه روز است  یعنی هر چهارده شبانه روز که بگذرد نوبت گروهی از مالکین می رسد که کشاورزی نمایند . تعداد مالکین در حال حاظر بیش از 50 خانوار است و به علت کمبود آب و زمین کشاورزی اکثر جوانان به شهرها مهاجرت نموده اند چون نمی توانند امرار معاش نمایند .
اگر خانواده ای که در گذشته یک شبانه روز آب داشته املاک خود رابین  وراث و فرزندانش تقسیم نماید شاید به نوه ها و نبیره هایش دو وجب زمین و ده دقیقه آب برسد " خوب حالا بیا و مهاجرت نکن
 زن و بچه نان بده پناه بر خدا " ( حسن نمازی ) 

  

کلاته های روستای بکاول

کلاته های روستای بکاول:

روستای بکاول به جز خود بکاول که مستعد کشاورزی و باغداری است دارای سیزده کلاته به نامهای :

توخورده - بسخوکی -   تنگل  - آغال پلنگ  - الیاس - سنگ سفید - خو جه علی –

عمو حسن  -   پای گدار -   شوردر  -  سبز آباد  -   دهن کال، کج بازه  و اولنگ می باشد،

که جدا جدا به شرح هر کدام می پردازیم .

1-کلاته ی توخورده

از روستای کامه علیا که به سمت روستای بکاول راه بیفتی به کال توخورده می رسی  و  اگر کال توخورده را ادامه بدهی کلاته ی توخورده با زمینهای کشاورزی و مراتع و تپه ها و کوهها مشاهده می شود ،

می توان گفت از کال توخورده سمت راست جاده ی بکاول به سمت شمال ابتدای کلاته ی توخورده می باشد که این کلاته در سمت شرق روستای بکاول و نزدیکترین کلاته به روستا می باشد و حتی قسمتی از زمینهای کشاورزی این کلاته در پی باغا کنار کال توخورده  مرز زمینهای بکاول و توخورده را تشکیل می دهد.

در ویکی پدیا دانشنامه ی آزاد در باره ی توخورده چنین نوشته شده است :

 

قنات توخورده
کشور	ایران
استان	خراسان رضوی
شهرستان	تربت حیدریه
بخش	مرکزی
روستا	بکاول
مشخصات فنی
طول	۱۵۰ متر
عمق مادر چاه	۵ متر
تعدادمیلهٔ چاه	۵
دبی	۵ لیتر بر ثانیه

توخورده قناتی است که در روستای بکاول از توابع بخش مرکزی، شهرستان تربت حیدریه در استان خراسان رضوی قرار دارد.

مشخصات قنات

طول این قنات ۱۵۰ متر است، تعداد ۵ میله چاه دارد و عمق مادرچاه این قنات ۵ متر می‌باشد. دبی این قنات ۵ لیتر بر ثانیه است.تعداد مالکان این قنات ۱۵ نفر می‌باشد و اراضی تحت کشت این قنات ۱۵ هکتار می‌باشد.

در واقع می توان گفت به علت کوهستانی بودن  در هیچ کلاته ی بکاول قنات و چاه وجود ندارد  و بیشتر چشمه های آب بر اثر نزولات جوی و بارش برف و باران بر روی کوهها  در دل سنگها چشمه های آب به وجود می آید که در سطح زمین جاری می گردد ، که کم و زیاد آن نیز بستگی مستقیم به بارش برف و باران دارد و کلاته ی توخورده نیز از این قاعده مستثنی نیست ، در سالهای اخیر به علت خسکسالیها آب این کلاته بسیار کم شده است به طوریکه سال گذشته هیچ گونه کشاورزی در این کلاته صورت نپذیرفته است و اکثر باغهای آن نیز رو به خشک شدن می باشد .

مدار آب توخورده بر دوازده شبانه روز می باشد که هر شبانه روز آب در روستای بکاول معادل 24 ساعت است یعنی هر مالک 12 روز یکبار نوبت آب به او می رسد .

تعداد مالکین این کلاته یازده نفر می باشد ، این کلاته از سمت مغرب با بکاول هم مرز می باشد واز سمت شمال به کوههامنتهی می گردد و از جنوب با روستای کامه علیا مرز مشترک دارد و از سمت شرق نیز به کلاته ی میروم که از روستای کامه می باشد  مرز مشترک دارد.

زمینهای کشاورزی آن در پای کمر آغال سنقره و باغهای آن نیز در کنار کلتغ توخورده واقع شده است ، بیشترین قسمت این کلاته را کوههای بلند تشکیل داده است که از آن جهت چرای دام استفاده می شود .

آب کشاورزی این کلاته از چندین چشمه تشکیل شده که اخیرا توسط جهاد کشاورزی شهرستان  و خودیاری مالکین این چشمه ها تجمیع شده و توسط لوله  به استخری که در جای مناسبی درست شده است هدایت می گردد و هر کدام از مالکین نسبت به ساعت آبی که دارند استخر را به اصطلاح بکاولیها( دبند ) میکنند و بعد (سر ) می دهند و زمینها و باغات خود را آبیاری می کنند  و بعد نوبت یکی از مالکین دیگر میرسد،  این موضوع دوازده شبانه روز ادامه دارد تا دوباره نوبت  نفر اول می رسد.

قبلا این کلاته دو استخر داشت یکی بعد از تنگی توخورده درست شده بود و یکی هم در باغ در بسته ولی در حال حاضر این دو استخر وجود ندارد ، آب باغ در بسته را نیز لوله کشی نموده اند جهت آب شرب روستا ی بکاول مورد استفاده قرار می گیرد .

قسمتهای مهم این کلاته پای کمر آغال سنغره ، کلتغ توخورده ، کنار کال توخورده ، تنگی توخورده ، باغ در بسته ، تی توخورده و تخچه بادامی می باشد ،

در رابطه با تخچه بادامی در مکی پدیا چنین نوشته شده است :

تخچه بادامی زمینی مسطح در بالای تپه ای است که در شرق بکاول است و به عبارتی روز از انجا می زند و ساختن چای آتیشی در آن مکان مرتفع بسیار عالی است .

 تخچه بادامی

ته توخورده

قسمتی از اراضی توخورده مشترک با بکاول

پای کَمَر آغال سُنغُره

پشت باغا

تنگی تو خورده

آب کشاورزی و استخر


باغهای توخورده

bekavoll-bekavol-bokavol

Bekavol, Torbat-e Heydarieh

From Wikipedia, the free encyclopedia

Bekavol بکاول
village
Bekavol
Coordinates: 35°29′39″N 59°08′59″ECoordinates: 35°29′39″N 59°08′59″E
Country	Iran
Province	Razavi Khorasan
County	Torbat-e Heydarieh
Bakhsh	Central
Rural District	Bala Velayat
Population (2006)
• Total	198
Time zone	IRST (UTC+3:30)
• Summer (DST)	IRDT (UTC+4:30)

Bekavol (Persian: بکاول‎‎, also Romanized as Bekāvol)^[1] is a village in Bala Velayat Rural District, in the Central District of Torbat-e Heydarieh County, Razavi Khorasan Province, Iran. At the 2006 census, its population was 198, in 58 families.^[2]

References

• Bekavol can be found at GEOnet Names Server, at this link, by opening the Advanced Search box, entering "-3779589" in the "Unique Feature Id" form, and clicking on "Search Database".

2. "Census of the Islamic Republic of Iran, 1385 (2006)". Islamic Republic of Iran. Archived from the original (Excel) on 2011-11-11.

[show]

• v
• t
• e

Torbat-e Heydarieh County

This Torbat-e Heydarieh County location article is a stub. You can help Wikipedia by expanding it.

C

Categories:

• Populated places in Torbat-e Heydarieh County
• Torbat-e Heydarieh County geography stubs

hassan namazi )                                          i  )

مقدمه

به عزم مرحله ی عشق پیش نه قدمی                     که سودها کنی ار این سفر توانی کرد  

 

تو کز  سرای  طبیعت  نمی  روی  بیرون                      کجا به کوی  طریقت  گذر  توانی  کرد 

 

                                                                     (خواجه شمس  الدین حافظ شیرازی)

 

سپاس بیکران ، پروردگار عالمیان را که به نوع بشر چگونه شناختن را آموخت ،زیرا هرچه قدر بیشتر بشناسیم ، بیشتر دوست خواهیم داشت و هرچه بیشتر شناخته شود ، دوست داشتنی تر می شود .

انسان به دلایل متعدد، خانواده ، اقوام ، دوستان ، آشنایان، هم ولایتیهاف هم محله ایها ،همشهریها ، روستا ، محله ، شهر و نهایتا کشورش را بیش از همه دوست دارد. بدیهی  است مهمترین علت آن شناخت زیاد از این مقوله هاست.

هر چه این دایره ی معرفت گسترده تر باشد ، دوستی ها و وفاق نیز مستحکم تر است.بنابراین نقاط مختلف این یرزمین باستانی زیبا و چشم نواز را باید شناخت و به آن آگاهی یافت ، تا بتوان آن را به نحوی مطلوب به دیگران شناساند. زیرا هرچه شناخت و دوستی بیشتر باشد ، به همان نسبت ف صلح و صفا و همچنین امنیت بیشتر خواهد بود .

هر انسان سالمی پاسدار امنیت اشخاص و موضوعاتی است که می شناسد و دوست دارد .

اساسی ترین مفهوم گردشگری در همین صلح و صفای توام با دوستی نهفته است . به این ترتیب مباحث اقتصادی ، اشتغال و مساِیل گوناگون دیگر در مرحله پس از آن قابل تامل و بررسی است .

((چون که صد آید نود هم پیش ماست )).

این اصل را نباید از نظر دور داشت ، هنگامی که شناخت باشد ، دوستی و یکپارچگی پای به عرصه می گذارد و به دنبال آن ارتباطات حاصل می شود و در نتیجه ، این ارتباطها منجر به امور بازرگانی و تجارت می شود.

بکاول یکی از آن نواحی و روستای  کوچک ، محبوب ، دوست داشتنی ، بکر ، با طبیعتی بسیار زیبا و تماشایی با آب و هوایی بسیار دل انگیز سرزمین پهناور ایران و دیار خراسان رضوی و شهرستان تربت حیدریه است .

سرزمینی با تاریخی کهن ، یادمانهای بر جای مانده از نیاکان وپیشیتیان و به خصوص مردمی یکرنگ و ساده ،  پاک و بی آلایش با دانش و فرهنگ و معرفت است.

ضرب المثل مشهوری است که می گویند: (( میهمان به روی گشاده جایی می رود ...))مصداق این نکته مردم روستای بکاول با رویی گشاده ، چهره ای شاداب اکر چه خانه هایشان بسیار کوچک است اما خانه های دلشان وسعت در یا را دارد پذیرای میهمان هستند.

پس با این وجود بر خود لازم دانستم تا میراث کرانبهای نیاکان را پاس داشته و در شناساندن روستای عزیزم بکاول که یاد آور پدر و مادر عزیزم و دوران کودکیم ، بازیهای کودکانه ، رفقای کودکی ، دوران شیرین دبستان  و رشد و بالندگی من و تو می باشد را پاس داشته تا دیگران به جای جای این روستای زیبا سرزده و با آن اشنا شوند و این گستره ی جغرافیایی را آن گونه که سزاوار است دوست بدارند در راه آبادی آن گام بردارند و فرزندانمان از طبیعت زیبا و و چشم انداز مزارع ، کوهها واشجار و باغات آن لذت ببرند.

امید است هم ولایتیهای عزیز ،گرامی ، باصفا فهیم و فرهنگ دوست بکاول در عصر حاضر با درایت و تدبیر ، تعاون و همکار ی فراگیر در امر حفظ و نگهداری و رونق آن بکوشند.

از همه ی هم ولایتیهای گلم تقاضا دارم که مرا در این مهم یاری نموده و خاطرات ، مطالب ،مستندات، عکس و اطلاعات ارزنده خود را به ایمیل اینجانب ارسال نموده تا مورد استفاده قرار گیرد .  

                                                               با تشکر فراوان حسن نمازی بکاولی

Bekavol, Torbat-e Heydarieh

From Wikipedia, the free encyclopedia

Bekavol بکاول
village
Bekavol
Coordinates: 35°29′39″N 59°08′59″ECoordinates: 35°29′39″N 59°08′59″E
Country	Iran
Province	Razavi Khorasan
County	Torbat-e Heydarieh
Bakhsh	Central
Rural District	Bala Velayat
Population (2006)
• Total	198
Time zone	IRST (UTC+3:30)
• Summer (DST)	IRDT (UTC+4:30)

Bekavol (Persian: بکاول‎‎, also Romanized as Bekāvol)^[1] is a village in Bala Velayat Rural District, in the Central District of Torbat-e Heydarieh County, Razavi Khorasan Province, Iran. At the 2006 census, its population was 198, in 58 families.^[2]

References

• Bekavol can be found at GEOnet Names Server, at this link, by opening the Advanced Search box, entering "-3779589" in the "Unique Feature Id" form, and clicking on "Search Database".

2. "Census of the Islamic Republic of Iran, 1385 (2006)". Islamic Republic of Iran. Archived from the original (Excel) on 2011-11-11.

[show]

• v
• t
• e

Torbat-e Heydarieh County

Categories:

• Populated places in Torbat-e Heydarieh County
• Torbat-e Heydarieh County geography stubs

hassan namazi bekavoli)                              i)