با توجه به اینکه در حال حاضر فصل وفور ریواس است بد نیست در باره ی این گیاه مطالبی را بدانید.
جالب است بدانید یکی از دوستانم به من گفت : "نمازی ' شما بکاولیها و صنوبریها و کامه ایها خوب سر مردم کلاه می گذارید و ریواسهایی که در زمین خدا می روید جمع می کنید و با قیمت گزاف در کنار جاده ها به مردم می فروشید .
به او گفتم حاضرم ناهار و شامت را بدهم و شما هم بیایید و از بکاول ریواس که به قول شما در کوه و تپه می روید جمع کنید و لااقل برای فرزندانت ببری
او هم نامردی نکرد و با زن وفرزندانش یک روز میهمان ماشد که ریواس جمع کند.
من هم نامردی نکردم و یک کیسه و یک بیل به اودادم و او را بردم به سر چلا برگهای ریواس را که بسیار هم بزرگ شده بودند به او نشان دادم و گفتم حالا جمع کن و هم برای خودت ببر و هم برو در کنار جاده بفروش
در حالی که عرق از سر و کولش میبارید گفت: بابا ما ...کردیم و همچین ریواسی نمی خواهیم اما به او ثابت شد که ریواس جمع کردن و فروختن به این سادگیها هم نیست
به اقرار این بنده خدا بعد از اینکه توضیحاتی در چگونگی این گیاه دادم گفت: خداییش اگر کیلویی ده هزار تو مان هم بفروشند باز هم کم است.
چگونگی برداشت ریواس
ما بکاولیها به ریواس می گوییم ( رواچ)
بد نیست بدانید ریواس در کوهها و تپه ها و جاهای سخت و صعب العبور در روستای بکاول می روید و کار سخت و طاقت فر سایی است تا بتوان آن را پرورده کرد و به فروش رساند.
عده ای از اهالی روستای بکاول و کامه و صنوبر و ... قسمتی از مایحتاج زندگی خود را از محل پرورش ریواس به دست می آورند.
برای پرورش این گیاه ابتدا در فصل بهار و ماه ا ردیبهشت بندگان خدا می روند در کوهها روی برگهای ریواس سنگ می گذارند تا قسمتی از برگها زیر ا ین سنگها باقی بماند و به اصطلاح به آن ( سنگ نشو ) می گویند.
قسمتی از این این برگها زیر این سنگها می ماند و سال دیگر در آغاز فروردین می روند و سنگها را از روی برگهای پوسیده بر می دارند و ( قورنه اش ) (جوانه ی تازه روییده ) را پیدا می گنند و دور آن سنگ می چینند و رویش خاک می ریزند و هرچه بیشتر رویش خاک بریزند درشتتر و بزرگتر می شود .که به آن می گویند ریواس پرورده .
حال اگر بر روی آن خاک نریزند بلافاصله که از خاک بیرون آمد تبدیل به برگ می شود و دیگر کار از کار گذشته و پرورده نمی شود و برای خوراک گوسفندان مورد استفاده قرار می گیرد.
یک فرد بسیار قوی می تواند در روز پنجاه تا هفتاد ریواس را خاک بدهد که به اصطلاح بکاولیها ب ه آن ( گو) می گویند گو یا (گود ریواس)
بعد مدت پانزده تا بیست روز که گذشت می روند و آنها را که سراز خاک در آورده اند با بیل می کنند و در داخل کیسه یا خورجین می گذارند و بار الاغ می کنند و می آورند در کنار جاده یا دم تونل خماری به شما عزیزان می فروشند و شما هم با ناز و ادا می خرید و می گویید ، گران است در حالی که برای زدن پنچاه عدد گود ریواس دو روز کار میکنند یعنی خرجل و دخل یکی می شود.
0 (حسن نمازی بکاولی)
از فواید و مضرات این گیاه بهاری چه می دانید ؟
ریواس سبزی صورتی !
مجله خبری لحظه نما:اریواس ، یکی از گیاهان اصیل و با قدمت ایرانی به حساب می آید. ظاهر آن شبیه به کرفس اما صورتی رنگ و طعم آن ترش و شیرین یا ملس است. کمتر کسی پیدا می شود که یک لیوان شربت ریواس خنک و تگری نیشابور را در فصل های گرم سال تجربه نکرده باشد چرا که مادرها و مادر بزرگ ها همیشه معتقد بودند ریواس حال مان را جا می آورد و در عین حال کلی خاصیت به بدن مان می رساند ! البته آشنایی با ریواس فقط به شربت ختم نمی شود و با آن می توانید خورش ، آبگوشت ، اشکنه ، سالاد ، کوکو و حتی لواشک هم تهیه کنید. ریواس سرشار از عناصر معدنی و انواع ویتامین هاست و به هضم عذا کمک می کند. هم چنین باعث تقویت کبد و معده و دفع باکتری های مضر از دستگاه گوارش می شود. با این حال زیاده روی در مصرف آن می تواند درد سر ساز شود. حال اگر کنجگاو شده اید که با سایر خواص و مضرات احتمالی این گیاه خوش رنگ و لعاب و دستورات غذایی آن آشنا شوید ، با ما همراه شوید.
ریواس یا کرفس صورتی ؟!
ریواس گیاه بومی آسیاست و احتمال می رود اولین بار در سیبری یا هیمالیا برداشت شده باشد. حتی گفته می شود چینی ها پیش از میلاد مسیح به عنوان دارو از آن استفاده می کردند. در اروپا نیز کشت آن از قرن شانزدهم آغاز شد. جالب است بدانید اهالی شرق ایران ریواس را با عنوان « رواش » می شناسند. ریواس از دسته ترشک ها به حساب می آید و در هوای خنک و فصل بهار می روید. بنابراین قادر است دماهای پایین را تحمل کند. ساقه این گیاه صورتی رنگ است و به کرفس شباهت دارد. برگ های آن نیز در دمای پایین صورتی و قرمز رنگ می شود و در دمای بالا 30 درجه سانتی گراد سبز تیره باقی می مانند. محل رویش آن در ایران دامنه بینالود ، کوهستان های آذربایجان و کردستان ، بلندی های البرز در شمال تهران ، خراسان رضوی ، کوه های روستای رباط ترک ( دلیجان ) و قلعه تخت کوه است اما بیشتر از همه سوغات نیشابور به حساب می آید.
مراقب باشید سردی تان نکند !
مجله خبری لحظه نما:اطبع ریواس از لحاظ طب سنتی سرد است اما اگر با مقداری شکر یا عسل مصرف شود از سردی آن کاسته می شود. این گیاه منبع غنی از ویتامین ها و املاح معدنی به شمار می آید و اثرات معجزه آسایی بر سلامت دارد. ریواس قابض است و باعث تقویت معده و کبد می شود. هم چنین برای بیماران تب دار و بی اشتها مفید است و یرقان ، ضعف و سستی را بر طرف می کند. برای این منظور کافی است 100 گرم آب ریواس خام را به همراه آب هویج یا کرفس ، خیار و سیب ( یک سوم آب ریواس و دو سوم آب میوه ها یا سبزی های ذکر شده ) بنوشید. علاوه بر این ها ، ریواس به کاهش حالت تهوع و درمان اسهال های صفراوی ( با مزاج گرم ) کمک می کند. ساقه های زیر زمینی آن نیز ( معروف به ریوند ) در رفع یبوست و کاهش علائم بواسیر تاثیر گذارند و معده را ضد عفونی می کنند.
شربت بهشتی با ریواس قاقری !
شربت ریواس از اسقه گونه ای از گیاه تحت عنوان قاقری یا ریواچ تهیه می شود. این نوع ریواس بر خلاف ریواس های دیگر طعمی شیرین دارد و در دامنه کوه زیبد واقع در استان خراسان رضوی می روید. شربت آن هم بسیار خوش طعم است و به آب انار شیرین شباهت دارد. از ریواس و برگ های زخیم و گوشت دار آن در غذاهای ایرانی به صورت خام و پخته نیز استفاده می شود. توجه داشته باشید که ریواس را نباید بیشتر از یک تا سه روز در یخچال نگهداری کنید.
همه کاربردهای ریواس
جهت بهره مندی از خواص ریواس حتما لازم نیست آن را بخورید. ریواس علاوه بر این که بر ارگان های داخلی بدن تاثیر می گذارد کاربردهای ویژه دیگری هم دارد ؛ از جمله این که :
- جهت پاک کردن آثار سوختگی از ظروف ، مقداری ریواس را همراه با آب در آن ها بجوشانید. اسید موجود در ریواس چربی های سوخته و چسبیده به ته ظرف را پاک می کند.
- برگ های ریواس به دفع حشرات موزی کمک می کنند.
- مصرف جوشانده ریشه ریواس روی موها باعث طلایی شدن موهای قهوه ای رنگ می شود. برای روشن شدن مو هم چنین می توانید 50 گرم ریواس را در یک لیتر آب به مدت 30 دقیقه بجوشانید. سپس این محلول را صاف کرده و موها را چند بار با آن خیس کنید.
- استفاده از ترکیب ریواس رنده شده با آب لیمو یا ریواس له شده با مقداری سرکه به روی پوست باعث از بین رفتن جوش و لک می شود.
- برای رفع جای باقی مانده از جوش ها ، مقداری پودر گل ریواس را با یک قاشق ماست مخلوط کنید و هفته ای سه بار به ناحیه مورد نظر بمالید.
در چه ظرفی ریواس بپزیم ؟
هنگام خرید ساقه های جوان و ترد ریواس را انتخاب کنید. برای آماده سازی آن نیز باید ریواس را پوست کنده ، خرد کنید و بشویید. بهتر است بیشتر از قسمت های ترد ، نازک و روشن ریواس استفاده کنید زیرا قسمت های سبز و تیره تر آن کمی به تلخی می زنند. قسمت های سفت تر آن هم بعد از پخت ریش ریش می شوند و سفت باقی می مانند. لازم به ذکر است که ریواس برای پخت به یک جوش کوتاه احتیاج دارد و اگر مدت طولانی روی حرارت بماند ، له می شود. به همین دلیل باید آن را در پایان پخت به غذا اضافه کرد. هم چنین به دلیل اگزالات پتاسیم موجود در آن ، بهتر است در ظروف فلزی به خصوص مسی پخته نشود زیرا مس با غذاهای اسیدی واکنش های مضری ایجاد می کند.
برای چه کسانی مضر است ؟
از آن جایی که ریواس دارای مقدار زیادی اکسالیک اسید است ( 460 میلی گرم در هر 100 گرم ) ، زیاده روی در مصرف آن می تواند باعث آسیب به دستگاه گوارش و کلیه ها و جلوگیری از جذب کلسیم و منیزیم شود. بنابراین خطر پوکی استخوان را بالا می برد. افراد بالغ در روز مجاز به مصرف 10 گرم اکسالیک اسید و کودکان مجاز به مصرف 3 تا 4 گرم از این ماده هستند. البته این میزان اکسالیک اسید از چند کیلوگرم ریواس به دست می آید ، بنابراین مصرف متعادل این گیاه نه تنها خطری ندارد بلکه خواص بسیار زیادی را هم به بدن می رساند. اما مبتلایان به سنگ کلیه ، ناراحتی های مثانه ، درد سینه و سرفه بهتر است قبل از خوردن ریواس با پزشک خود مشورت داشته باشند. مصرف ریواس توسط مادران شیر ده نیز ممکن است باعث ایجاد اسهال در نوزادان شود. مبتلایان به نارسایی های قلبی هم نباید در خوردن آن زیاده روی کنند زیا حاوی مقادیر قابل توجهی سدیم است و باعث افزایش احتباس آب در بدن می شود. برگ ریواس نیز بهتر است به صورت خوراکی استفاده نشود زیرا حاوی ترکیبات سمی برای بدن است.
ریواس و هزار خاصیت !
ریواس خواص منحصر به فرد و بسیار زیادی دارد که در این جا به چند نمونه از آن ها اشاره می کنیم :
- مقوی قلب و اعصاب است
- با تحریک ترشح نمک های صفراوی از کبد ، باعث تنظیم جذب چربی از روده می شود
- باعث کاهش خونریزی از معده و روده می شود
- به رفع اختلالات قاعدگی کمک می کند
- ورم ملتحمه چشم را کاهش می دهد
- به ترمیم جراحات ، زخم های چرکی سطحی و سوختگی های پوستی کمک می کند
- مسرت بخش است و باعث رفع افسردگی می شود
- لوزالمعده را وادار به ترشح انسولین کرده و قند خون را کاهش می دهد
- کاهنده چربی و کلسترول خون است و از ایجاد لخته در رگ ها جلوگیری می کند
- مصرف مداوم آن باعث تصفیه خون و رفع جوش و دمل می شود
- کاهنده شهوت است
- زخم های دهان را درمان می کند
- سر گیجه و وزوز گوش را کاهش می دهد
- فیبر و پتاسیم موجود در آن سوخت و ساز بدن را بالا یمی برد و باعش کاهش وزن می شود
- اسید معده را متعادل می کند
- بر طرف کننده استرس ، ترس و وسواس است
(حسن نمازی بکاولی )
